We are also happy to announce that Shimon, the protagonist of the film, along with director Slawomir Grünberg, will be joining us on Skype to answer questions from the audience.

Holocaust Survivors Revisiting Eastern Europe
Polish Cultural Institute
May 21, 2014

Workshop and UK film premiere of Shimon’s Returns (USA 2014)

In cooperation between the Institute of Polish-Jewish Studies, the Department of Hebrew and Jewish Studies at University College, London, and the Polish Cultural Institute (London), an afternoon workshop will discuss the very special way survivors of the Holocaust encounter contemporary Eastern Europe.

The discussion will be based on the brand-new documentary Shimon’s Returns (dir. Slawomir Grunberg, Katka Reszke, USA 2014, 52 min) which will be screened at the beginning of the event. It is based on the travels of Shimon Redlich, author of the well-known autobiographic historical study Together and apart in Brzezany and Life in Transit. Jews in Postwar Lodz, 1945-50, who will be present.

The workshop will discuss the documentary as well as the experience of Holocaust survivors returning to the places of persecution, death, and, in their specific cases, survival. The panelists are Shimon Redlich, Katka Reszke (co-director), Prof. Gabriel Finder (University of Virginia) and Prof. Antony Polonsky (Brandeis University). The event will be hosted by Dr. François Guesnet (UCL).

Powroty Szymona
Jolanta Sierakowska
Skarby Kultury
23 Czerwca 2014

12.06.2014 roku w kawiarni Bike Cafe miało miejsce kolejne wydarzenie związane z festiwalem SIMCHA. Była to prezentacja filmu Katki Reszke i Sławomira Grünberga Powroty Szymona. Ponieważ była to pierwsza projekcja filmu w Polsce nie posiadał on jeszcze napisów w języku polskim. Sam film był nakręcony w czterech językach- angielskim, polskim, ukraińskim i hebrajskim. Wszystkie te części, które mogły być nie zrozumiałe dla widowni były w trakcie projekcji tłumaczone symultanicznie przez samą reżyser- Katkę Reszke.

Niespełna godzinny film dokumentalny opowiada historię Szymona- mieszkającego obecnie w Izraelu polskiego Żyda, który młodość swą spędził w Galicji wschodniej, Lwowie i w Łodzi. Film opowiada o czterech podróżach sentymentalnych, które odbył bohater filmu w swoje rodzinne strony. Jak się okazuje utrzymuje on stały kontakt z rodzinami osób, które pomogły mu w trakcie wojny. Film ukazuje niezwykłą historię rodziny głównego bohatera. Kolejne miejsca w których się ukrywał w trakcie wojny i ludzi dzięki którym przeżył – polaków i Ukraińców, którzy za swe czyny otrzymali medale Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.

Wśród mieszkańców Izraela, ale jak się później okazało także wśród wielu przedstawicieli Wrocławskiej diaspory, którzy pojawili się na projekcji w Bike Cafe panuje przekonanie, że obydwie te nacje to praktycznie wyłącznie antysemici i tzw. żydorzercy. Dlatego ukazanie tej historii wzbudziło wiele kontrowersji.

Po projekcji rozgorzała gorąca dyskusja na temat filmu. Oczywiście pytano o to, jak para reżyserów poznała Szymona oraz ile czasu z nim spędzili, by nagrać ten film. Okazało się, że podczas projekcji innego filmu późniejszy główny bohater sam zgłosił się by nakręcić jego wspomnienia, które okazały się bardzo ciekawe. A sam Szymon w 1948 wystąpił w ostatnim żydowskim filmie nakręconym w Polsce – Unzere Kinder, grał tam chłopca ocalałego z holocaustu. Była to kolejny film, w który powstał na prośbę głównego bohatera. Po raz pierwszy był to film Transakcja o Annie Grodzkiej. Jednocześnie z pytaniami zadawanymi autorom w Bike Cafe trwała dyskusja na temat sposobu ukazania ludzi, którzy pomogli Szymonowi. Widzami byli głównie członkowie Wrocławskiej diaspory, w przeważającej części osoby starsze. Ile osób na Sali, tyleż było opinii na temat filmu i ukazaniu Polaków i Ukraińców. Kilka osób stwierdziło, że wypacza to ogólny obraz, gdyż pomagały żydom jednostki a większość wydawała ich na śmierć lub mordowała. Niestety tego typu wizerunek Polaków i Ukraińców wciąż jest obecny wśród społeczeństwa żydowskiego, szczególnie osób starszych. Jest on jednak moim zdaniem niedopuszczalny i krzywdzący i prowadzi jedynie do powstawania stereotypów. Każda z tych osób, która się wypowiadała, swoje opinie na temat tego co jest „większością” formułowała na podstawie własnych wspomnień i przeżyć. „Gdyby czesać odpowiednio grubym grzebieniem to znalazłoby się i dobrych Niemców”- skomentowała z przekąsem jedna z pań. Inna komentowała, że oczywiście byli również dobrzy niemcy, polacy i ukraińcy którzy pomagali Żydom i żaden naród nie jest na wskroś zły.

Film i jego przesłanie najlepiej jednak ocenić samemu. Już niedługo będzie ku temu możliwość, ponieważ już za dwa tygodnie będzie można go nabyć na DVD w Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.

Grunberg, Reszke i ich dokument na Greenpoincie
Izabela J. Barry, M.Ż
Super Express
23 Czerwca 2014

W bibliotece na Greenpoincie odbyła się druga część retrospektywnego przeglądu filmów dokumentalnych Sławomira Grunberga i Katki Reszke (oboje na zdjęciu). W trakcie środowego wieczoru widzowie zobaczyli pokaz filmu pt. „Shimon’s Returns”. Seans zgromadził liczną, prawie 70-osobową publiczność.

Film opowiada historię ocalałego z Holocaustu Shimona Redlicha, który odbywa podróż do miejsc, gdzie ukrywał się przed pogromem w czasie wojny…
– To przede wszystkim opowieść o człowieku, który sam o sobie mówi, że „kolekcjonuje pamięć” – stwierdziła Katka Reszke, współreżyserka i montażystka filmu. – Dlatego wciąż powraca do Polski i na Ukrainę, do miejsc swoich wspomnień z młodości i miejsc, gdzie spotkał ludzi, bez których te powroty nie byłyby możliwe.

– Ten film to dwa wyjazdy z kamerą na Ukrainę, jeden do Polski i jeden do Izraela, łącznie 25 dni zdjęciowych; ponadto trójka operatorów, dwie montażystki, kilka miesięcy montażu – powiedział nam Sławomir Grunberg, reżyser. – To był pierwszy roboczy pokaz naszego 52-minutowego filmu. Teraz przed nami jeszcze kosztowny proces wyrównania dźwięku i koloryzacji oraz stworzenie czterech wersji językowych: angielskiej, polskiej, ukraińskiej i hebrajskiej.

Jak ujawnili nam twórcy filmu, obraz jeszcze w tym roku będzie miał premiery w Londynie, Warszawie, Krakowie i Johannesburgu.

List z podziekowaniami
10 Lipca, 2014

Szanowny i Drogi Panie Profesorze,

W imieniu organizatorów IX Szkoły Letniej w Centrum Badań Holokaustu UJ chciałabym bardzo serdecznie podziękować za spotkanie z uczestnikami Szkoły Letniej w Muzeum Galicja. Uczestnicy naszego corocznego programu, nauczyciele z całej Polski, byli bardzo wdzięczni za możliwość obejrzenia Pańskiego filmu, porozmawiania zarówno z Panem Profesorem jak i twórcami tego szalenie wzruszającego i doskonale zrobionego dokumentu.

Katarzyna Kopff-Muszyńska
Koodynatorka Międzynarodowej Szkoły Letniej dla Nauczycieli: „Nauczanie o Holokauście”
Centrum Badania Holokaustu Uniwersytetu Jagiellonskiego